wtorek, 4 września 2007

51. Strony

Islandzkie czasowniki odmieniają się przez strony.
W języku islandzkim wyróżniamy trzy strony: czynną, bierną i zwrotną.

Strona czynna jest najbardziej powszechna.
Podmiot jest wykonawcą czynności, a dopełnienie jest jej odbiorcą.
Hann borðar 2050 kcal á dag. → On zjada 2500 kalorii dziennie.

Strona bierna jest odwrotnością strony czynnej,
podmiot jest odbiorcą czynności, a dopełnienie jest jej wykonawcą.
Myndin var tekinn í nótt. → Zdjęcie zrobiono w nocy.

Strona zwrotna służy do opisu sytuacji,
w której podmiot jest zarówno wykonawcą, jak i odbiorcą czynności.
Þetta gerist ef maður spyr heimskulega. → Tak się dzieje, kiedy się zadaje głupie pytania.

50. Modlitwa


OJCZE NASZ
Faðir vor, þú sem er á himnum. Helgist þitt nafn, til komi þitt ríki, verði þinn vilji, svo á jörðu sem á himni. Gef oss í dag vort daglegt brauð. Fyrirgef oss vorar skuldir, svo sem vér og fyrirgefum vorum skuldunautum. Og eigi leið þú oss í freistni, heldur frelsa oss frá illu. Því að þitt er ríkið, mátturinn og dýrðin að eilífu amen.
.
.
.
.
ZDROWAŚ MARYJO
Heil sért þú María,full náðar.Drottinn er með þér;blessuð ert þú meðal kvenna;og blessaður er ávöxtur lífs þíns, Jesús.Heilaga María, Guðsmóðir, bið þú fyrir oss syndugum mönnum,nú og á dauðastundu vorri.Amen.
.
.
.
.
W IMIĘ OJCA I SYNA I DUCHA ŚWIĘTEGO
Dýrð sé Föðurnum og Syninum og hinum Heilaga Anda. Amen.

piątek, 17 sierpnia 2007

49. Pogoda

What´s the weather like today? - Jaka dziś pogoda?
Hvernig er veðrið í dag?
Lovely day today/It´s bad weather today - Urocza pogoda/Dziś jest brzydka pogoda.
Það er gott veður í dag/Það er vont veður í dag
It´s a great day today - Dziś jest dobry dzień.
Það er dásamlegur dagur í dag
The sun is shining today - Dziś świeci słońce.
Það er sólskin í dag
The sky is clear and blue - Niebo jest czyste i niebieskie.
Himinninn er heiður og blár
It is snowing today - Dziś pada śnieg.
Það er snjóar í dag
It´s cloudy today/It´s slightly cloudy today - Dziś jest pochmurnie/ Dzisiejsze chmury są przyjemne dla oka.
Það er skýjað í dag/Það er léttskýjað í dag
It´s windy weather today and cold - Dziś jest wietrznie i zimno.
Það er hvassviðri og kalt í dag
It is bitterly cold today - Dziś jest szczypiący mróz/przejmujące zimno.
Það er nístandi kuldi í dag
It´s minus three - Jest minus trzy stopnie.
Það er þriggja stiga frost
I am cold - Zimno mi.
Mér er kalt
Fortunately there is no rain - Na szczęście nie pada deszcz.
Sem betur fer er eingin rigning
It is dry for the most part - W przeważającej części jest sucho.
Það er þurrt að mestu
Will it be snowing tomorrow? - Czy jutro będzie padać śnieg?
Snjóar á morgun?
Will it be cloudy tomorrow? - Czy jutro będzie pochmurnie?
Verður skýjað á morgun?
Will it be cold tomorrow? - Czy jutro będzie zimno?
Verður kalt á morgun?
Will it be raining tomorrow? - Czy jutro będzie padać deszcz?
Verður rigning á morgun?
Will it be hot tomorrow? - Czy jutro będzie gorąco?
Verður heitt á morgun?
Will it be sunny tomorrow? - Czy jutro będzie słonecznie?
Verður sólskin á morgun?
Will it be windy tomorrow? - Czy jutro będzie wietrznie?
Verður hvasst á morgun?
The forecast is for snow tommorrow - Na jutro zapowiadają śnieg.
Það er spáð snjókomu á morgun
There will be overnight frost in many places - W nocy w wielu miejscach będą przymrozki.
Það verður víða næturfrost
Northerly direction/Easterly direction (wind) - Północny/Wschodni (wiatr)
Norðlæg átt/Austlæg átt
Westerly direction/Southerly direction (wind) - Zachodni/Południowy (wiatr)
Vestlæg átt/Suðlæg átt
Increasing southwesterly winds and clouding over - Progresywne południowo-zachodnie wiatry i chmur będzie przybywać.
Það er vaxandi suðvestanátt og þykknar upp
The weather was good and it was warm outside - Pogoda była dobra i na zewnątrz było ciepło.
Veðrið var hlýtt og gott
It is brightening/It´s clearing up - Rozjaśnia się/Niebo robi się czystsze.
Það birtir/Það léttir til
Getting warmer/Getting colder - Robi się cieplej/Robi się zimniej.
Hlýnandi/Kólnandi
Warmest in the southern most part - Cieplej w południowej części.
Það er hlýjast syðst á landinu
Occasional clouds - Sporadycznie pojawiające się chmury.
Það er skýjað með köflum
Snowfall or snowstorm - Opady śniegu lub śnieżyca.
Snjókoma eða él
The weather in Iceland is very changeable - Pogoda na Islanii jest bardzo zmienna.
Veðrið á Íslandi er mjög breytilegt
Warning, expect a storm late tonight - Uwaga, spodziewane burze późnym wieczorem.
Viðvörun, búist er við stormi seint í nótt
Next forecast is expected ... Kolejna prognoza zapowiada...
Næsta spá er vætanleg...

48. Odmiana rzeczowników - jak rozpoznać RODZAJ

Języki angielski i islandzki dzielą wspólną genezę z Germańskimi językami, jednak różnica pomiędzy nimi jest ogromna. Pod wpływem normandzkiego francuskiego - angielski porzucił prawie wszystkie deklinacje. Islandzki jest więc jego przeciwieństwem.

Przez fleksyjne zakończenia islandzki jest językiem bardzo elastycznym. Pozwalają one bowiem rozróżnić w jakim przypadku pojawia się wyraz w zdaniu. Zmieniają także wymowę wyrazu. Nawet najmniejsze różnice w końcówkach fleksyjnych muszą być wyraźne, choćby nawet ta sylaba nie posiada akcentu.

Europejskie języki, wliczając w to angielski, posiadają pojęcie gramatycznego rodzaju. Język angielski jest jedyny i inny od reszty w tym, że rodzaj dobierany jest logicznie: mężczyzna i samiec są rodzaju męskiego, kobieta i samica są rodzaju żeńskiego, przedmioty martwe - nijakiego.
Jak większość języków europejskich islandzki przydziela rodzaj nie ze względu na biologiczny rodzaj, ale raczej "losowo". W islandzkim są trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Niepodobnie do niemieckiego, w islandzkim można ustalić rodzaj danego przedmiotu dzięki jego mianownikowi w liczbie pojedynczej. I w przeciwieństwie do np. hiszpańskiego ta odmiana jest o wiele trudniejsza.

Oto najczęstrze końcówki rzeczowników w danych rodzajach:

MĘSKI

Wyłącznie męskie:
-aður
-uður
-ingur
-ungur
-undur
-dómur
-leikur
-háttur
-skapur
-all
-ill
-ull
-ann
-inn
-ingi
-ungi
-ji

Wyłącznie męskie, z małymi wyjątkami:
-ar (sumar, n. - lato)
-ir (móðir - matka, dóttir - córka, systir - siostra, = wszystkie żeńskie)
-ari (altari, n. - ołtarz)

Najczęściej, normalnie:
-ur
-andi

ŻEŃSKI

Wyłącznie żeński:
-ing
-úð
-un
-an
-yn
-und
-urð
-semd
-ja
-ynja
-sla
-átta
-usta
-ka
-ska
-eskja
-fraeði

Najczęściej, normalnie:
-a

NIJAKI

Wyłącznie nijaki:
-al
-að
-ald
-an
-ang
-arn
-in
-erni
-elsi
-indi
-gin
-orð

piątek, 10 sierpnia 2007

47. Kolęda - Cicha noc

HLJÓÐA NÓTT

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Hvílir barn vært og rótt.
Betlehemsstjarnan með blikinu, skær,
boðar um jörðina tíðindin kær
.:,: Mikil er himinsins náð.:,:

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Heimi í sefur drótt.
Víða þó hirðarnir völlunum á
vaka í myrkrinu fé sínu hjá
;:,: beðið er sólar og dags. :,:

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Himnesk skín ljósagnótt.
Engillinn fagur með orðin svo hlý
ávarpar mennina rökkrinu í
::,: Lausnarinn fæddur nú er! :,:

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Hjarðmenn burt fara skjótt.
Blíðasti drengur með blessun og frið
brosir í jötunni gestunum við
,:,: helgandi fjárhúsið lágt. :,:

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Hjörtu glöð bærast ótt.
Vitringar, komnir um víð ustu lönd,
vegmóðir leggja í frelsarans hönd
:,: reykelsi, myrru og gull. :,:

Hljóða nótt, heilaga nótt.
Háleit orð spyrjast fljótt.
Krjúpa í lotningu kotið og höll.
Konungi alheimsins fagnar þjóð öll
.:,: Guði sé vegsemd og dýrð! :,:

czwartek, 26 lipca 2007

46. Bjork - 4

ATLANTIC
Þú veist af allri hlýjunni
þú finnur allan hitan
þú veist að ég elska þig
þú veist ég verð að fara

Ég fer og veiði í matinn
kem aftur hlaðin gjöfum
með bér og fjaðrir og perlur
og litla effelturna

Ég kem og kyssi og kyssi
og kyss'og nudda hálsin
og þegar og þegar ég kem
og þegar og þegar

Þú veist að ég þarnfast þín
þú veist að ég er þín
Ho-oh-oh oh, þú...
a-að ég elska þig
þú veist að ég er þín
Ho-oh, wooh-oh oh
þegar hann kemur
Oh-mey-oh-mey-oh

A-að ég elska þig

ATLANTYCKI
Ty znasz całą serdeczność
Ty czujesz całe ciepło
Ty wiesz że cię kocham
Ty wiesz, że ja muszę iść

Idę i poluję na jedzenie
I wracam obwieszona mięsem
Z jagodami i piórami i perłami
I małymi wieżami Eiffel'a

Wracam i całuję, i całuję
Całuję i ocieram się o szyję
I gdy, i gdy wracam
i gdy, i gdy...

Ty wiesz, że cię potrzebuję
Ty wiesz, że jestem twoja
ho-oh-oh oh, ty...
ż-że ciebie kocham
Ty wiesz, że jestem twoja
ho-oh, wooh-oh oh
Gdy on powraca
oh-mey-oh-mey-oh

ż-że ciebie kocham

45. Bjork - 3

VöKURó
Bærinn minn
bærinn minn og þinn
sefur sæll í kyrrð
fellur mjöll
hljótt í húmi á jörð
grasið mitt
grasið mitt og þitt
geymir mold til vors

Hjúfrar lind
leynt við brekkurót
vakir eins og við
lífi trútt
kyrrlátt kalda vermsl
augum djúps
útí himinfyrrð
starir stillt um nótt

Langt í burt
vakir veröld stór
grimmum töfrum tryllt
eirðarlaus
óttast nótt og dag
augu þín
óttalaus og hrein
brosa við mér björt

Vonin mín
blessað brosið þitt
vekur ljóð úr værð
hvílist jörð
hljóð í örmum snæs
liljuhvít
lokar augum blám
litla stúlkan mín

CZUWANIE
moja farma
moja i twoja farma
śpi szczęśliwie w spokoju
pada śnieg
milczenie w mroku na ziemii
moja trawa
moja i twoja trawa
spoczywa w ziemii do wiosny

zagnieżdżająca wiosna
schowana u podnóża pagórka
obudzi się szybciej
gdy mocniej wierzymy w życie
cicha mroźna wiosna
oko odchłani
na firmamencie
cicho gapi się w noc

daleko
budzi się cudowny świat
szalony w posępnym zachwycie
hałaśliwy
pełen bojaźni dnia i nocy
twoje oczy
nieustraszone i pogodne
świecą na mnie uśmiechem

moja nadzieja
twój błogosławiony uśmiech
nagle wyrwany ze snu
ziemia odpczywa
chicho w ramionach śniegu
lilia biała
zamyka swoje niebieskie oczy
moja mała dziewczynko